«Το γαϊτανάκι του έρωτα» του Άρθουρ Σνίτσλερ

02-03/2007

Το απαγορευμένο για εξήντα χρόνια έργο του Σνίτσλερ παρουσιάζεται σε δέκα σκηνές, με δέκα ζευγάρια και δέκα διαφορετικές ερωτικές συναντήσεις, δοσμένες με σαφή αίσθηση του χιούμορ. Αν το 1897, τη χρονιά που κυκλοφόρησε το έργο, η λέξη «πορνογράφημα» ήταν της μόδας, τότε σίγουρα ο χαρακτηρισμός του έργου θα ήταν αυτός. Από τη στιγμή όμως που δεν υπήρχε, χρησιμοποίησαν τη λέξη «άσεμνο» για να το απαγορέψουν.

Το «Γαϊτανάκι», λέει ο σκηνοθέτης, δεν είναι ούτε άσεμνο ούτε πορνογράφημα, είναι όμως εξαιρετικά προκλητικό για δύο λόγους: πρώτον, γιατί μ’ έναν τρόπο ειρωνικό και πολλές φορές σαρκαστικό αποκαλύπτει την ερωτική υποκρισία που υπάρχει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Μιλάει συνεχώς για τον έρωτα, χωρίς να υπάρχει σ’ αυτό έρωτας. Μιλάει συνεχώς για σχέσεις, χωρίς να υπάρχουν σ’ αυτό σχέσεις. Υπάρχουν μόνο δέκα ερωτικές συναντήσεις, άλλες τυχαίες και άλλες προγραμματισμένες, που αρχίζουν από πολύ χαμηλά, από μια πόρνη, ανεβαίνουν πολύ ψηλά, ως την αριστοκρατία, για να δώσουν μια βουτιά και να ξαναπέσουν πάλι στα χαμηλά, ώστε να κλείσει ο κύκλος.

Η δεύτερη, προκλητική, πρωτοτυπία του έργου είναι ότι παρουσιάζει για πρώτη φορά στο θέατρο την ερωτική πράξη ως στοιχείο της δραματικής πλοκής. Και στις δέκα σκηνές του έργου, το ορόσημο είναι η ερωτική συνεύρεση, γιατί μετά απ’ αυτήν η συμπεριφορά των ηρώων, η υποκρισία που προηγήθηκε και, κατά συνέπεια, οι αληθινές προθέσεις των ερωτικών συντρόφων αλλάζουν ριζικά, καθώς φωτίζονται πολύ πιο καθαρά.

Η μετάφραση είναι του Πέτρου Μάρκαρη, η σκηνοθεσία των Λάζαρου Γεωργακόπουλου και Λυδίας Φωτοπούλου, τα σκηνικά-κοστούμια της Ντόρας Λελούδα, η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Χασιούρα και οι φωτισμοί του Γιάννη Δρακουλαράκου.